ارزیابی اثرات بزرگراه آسیایی تهران- مشهد بر جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

نویسندگان

٭ حسین وارسته مرادی

استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تأثیر شبکه های جاده ای در فواصل متفاوتی بر روی زیستگاه های مجاور امتداد داشته و زندگی پرندگان را در محیط های طبیعی متاثر می سازد. این مطالعه فواصل آستانه ای را که جاده ضمن عبور از میان پارک ملی گلستان می تواند الگوهای فراوانی پرندگان بومی را تغییر دهد، مشخص نمود. شاخص های تنوع گونه ای، تراکم و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط زیستی، که به طور بالقوه در مقابل تخریب بشری حساس است، با استفاده از روش نمونه برداری مسافتی و روش رج بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط زیستی به فاصله شعاعی 25 متری از هر یک از 180 نقطه نمونه برداری بررسی شد. برای تعیین تراکم پرندگان و همباشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی در فواصل مختلف از جاده، به ترتیب از نمونه برداری فاصله ای و تجزیه و تحلیل تطبیقی متعارف استفاده شد. نزدیکی به جاده، تنوع گونه ای و توزیع پرندگان را در منطقه مورد مطالعه تحت تأثیر قرار داد. بر روی هم، تأثیر جاده منفی بود هرچند فواصل آستانه ای تا جاده در میان گروه های مختلف پرندگان متفاوت بود. جامعه پرندگان متشکل از برخی گونه ها نظیر دارکوب ها، کمرکولی ها، توکاها، کبوتر جنگلی، الیکایی و دارخزک (گروه اول) حساس ترین گروه نسبت به مجاورت با جاده بودند. بعلاوه، بارزترین تأثیر جاده روی جامعه پرندگان در فاصله 500 متری از حاشیه جاده به سمت مرکز جنگل اتقاق افتاد. گروه دوم، مشتمل بر چرخ ریسک ها، مقاومت بیشتری در مقابل آثار سوء مجاورت با جاده از خود نشان دادند. توصیه می شود تا از احداث جاده های جدید درون منطقه چندپاره شده این ناحیه ممانعت به عمل آید، چراکه با در نظر گرفتن فواصل ضربه گیر (500 متر از حاشیه جاده) که بیشترین آثار چشمگیر را روی پرندگان دارد، وجود چنین جاده هایی تأثیرات منفی بیشتری روی پرندگان بومی (مثلا روی دارکوب ها برای گونه های چتر) خواهد داشت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاثیر حاشیه بر تراکم و تنوع جامعه پرندگان در پارک ملی گلستان

این مطالعه به بررسی انواع حاشیه روی الگوی تراکم و تنوع پرندگان در پارک ملی گلستان می ‌پردازد. پرندگان و متغیرهای محیط ‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متر از هر یک از 73 نقطه نمونه ‌‌برداری بررسی گردیدند. برای تعیین تراکم پرندگان و همباشی جامعه پرندگان با متغیرهای محیط زیستی، به ‌ترتیب از نمونه ‌برداری فاصله ‌ای و آنالیز تطبیقی متعارف استفاده شد. همباشی شاخص‌ های تنوع پرندگان با متغیرهای محیط‌ زیستی با...

متن کامل

بررسی اثرات انواع مختلف جاده بر جامعه پرندگان در مناطق جنگلی غرب پارک ملی گلستان

یکی از شدیدترین اثرات اقدامات بشری بر محیط زیست ناشی از توسعه های زیرساخت ها مانند خطوط انتقال نیرو و یا جاده ها است. جاده تاثیر شگرفی بر انواع مختلف بوم سازگان ها دارد و مطالعه اثرات بوم شناختی آن یکی از موضوعات مهم و مورد توجه روزافزون جامعه علمی جهانی است. در این پژوهش اثرات انواع جاده بر جامعه زیستی پرندگان در غرب پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور سه جاده ی آسفالت، خاکی و ش...

تراکم و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان

این پژوهش، جهت بررسی تاثیر متغیرهای محیط‌زیستی موثر بر فراوانی و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان انجام پذیرفت. شاخص‌های تراکم، تنوع و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط‌زیستی با استفاده از روش نمونه‌برداری مسافتی و روش رج‌بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متر از هر یک از 122 نقطه نمونه‌برداری بررسی شد. محور اول آنالیز تطبیقی متعارف دو ...

متن کامل

ارزیابی نقش شاه‌راه آسیایی بر روی آتش‌سوزی‌های پارک ملی گلستان در محیط GIS

چکیده سابقه و هدف حضور جاده‌ها در وقوع و پیش‌گیری آتش‌سوزی‌های جنگلی نقش مهمی ایفا می‌کنند، این آتش‌سوزی‌ها باعث آسیب بر اکوسیستم خاک شده و به‌طور جدی عملکرد و خدمات اکوسیستم‌ها را به خطر می‌اندازند و پایداری زیست‌بوم جنگل را تهدید می‌کند. وقوع رو به رشد این رخداد ضرورت توسعه برنامه‌های مدیریتی مناسب برای مناطقی که مستعد آتش‌سوزی است را بالا برده است. لذا در مطالعه حاضر به بررسی نقش جاده ترانزی...

متن کامل

ارزیابی تأثیرات آلودگی صوتی ناشی از ترافیک جاده‌ای بر جامعۀ پرندگان در پارک ملی گلستان

تنوع زیستی به‌دلیل فعالیت‏های انسانی با سرعت فزاینده‏ای در حال از بین رفتن است. یکی از تهدید‏های عمدۀ تنوع زیستی، توسعۀ زیرساخت‏ها و از‌جمله جاده‌هاست. جاده‏ها تأثیرات بوم‌شناختی مهمی روی پرندگان می‏گذارند. از این‌رو، کاهش تراکم پرندگان در مجاورت جاده‏های پرترافیک به یک مشاهده نسبتاً معمول تبدیل شده است. این کاهش در تراکم گونه‏ها بر اثر کاهش کیفیت زیستگاه به‌دلیل آلودگی صدای ترافیک است. در پژوهش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های محیط زیست

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۲۱-۳۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023